با سیاه چاله قانون شکن آشنا شوید

به گزارش پارس آی سی تی، قانون شکنی یک سیاه چاله و تلاش آن برای نابود کردن یک ستاره، ستاره شناسان را گیج کرده است.

به گزارش پارس آی سی تی به نقل از ایسنا، مرگ یک ستاره به دست یک سیاه چاله بزرگ در کهکشانی با فاصله ۶۵۰ میلیون سال نوری از زمین، ستاره شناسان را شگفت زده کرده چونکه نه فقط در بیرون از مرکز کهکشان و در جایی که به طور معمول سیاه چاله های بزرگ در کمین هستند، رخداده است، بلکه ماه ها بعد از نابودی ستاره، دو جریان پرانرژی از آن به بیرون پرتاب شده اند.
به نقل از اسپیس، وقتی یک ستاره در چنگال گرانشی یک سیاه چاله بزرگ گرفتار می شود، نیروهای جزرومدی آغاز به کشیدن و از هم پاشیدن ستاره می کنند. چنین رویدادهایی که بعنوان رویدادهای اختلال جزرومدی شناخته می شوند، نسبتاً رایج هستند. آنها با از هم پاشیدن ستاره و تشکیل قرصی از ذرات در اطراف سیاه چاله، مقدار زیادی انرژی آزاد می کنند.
در این مورد، شراره نوری حاصل از رویداد اختلال جزرومدی در سال ۲۰۲۴ توسط محققان «مرکز مطالعات گذرای زوئیکی»(Zwicky Transient Facility) روی تلسکوپ ۴۸ اینچی «ساموئل اوشین»(Samuel Oschin Telescope) در «رصدخانه پالومار»(Palomar Observatory) در کالیفرنیا مشاهده شد. نظارت مداوم بر این رویداد اختلال جزرومدی معروف به «AT 2024tvd» طی ۱۰ ماه آتی در طول موج های رادیویی توسط آرایه ای از تلسکوپ ها، دو شراره رادیویی مجزا را نشان داد که به دلایلی به ترتیب ۸۰ و ۱۹۴ روز بعد از آغاز اختلال جزرومدی به تأخیر افتاده بودند.
موضوع شگفت انگیزتر، مکان وقوع اختلال جزرومدی بود. این مکان در فاصله حدود ۲۶۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان میزبانش قرار دارد. بیشتر رویدادهای اختلال جزرومدی در مرکز یک کهکشان رخ می دهند که یک سیاه چاله کلان جرم در آن در کمین است.
تا حالا فقط سه مورد رویداد بیرون از مرکز دیده شده اند. «ایتای اسفاردی»(Itai Sfaradi) از «دانشگاه کالیفرنیا برکلی»(UC Berkeley) اظهار داشت: این واقعا خارق العاده است. ما پیش تر هیچگاه چنین تابش رادیویی درخشانی را از یک سیاه چاله که درحال از هم پاشیدن یک ستاره، دور شدن از مرکز کهکشان و تکامل یافتن با این سرعت است، ندیده ایم. این موضوع، نحوه تفکر ما را درباره ی سیاه چاله ها و رفتار آنها تغییر می دهد.
اسفاردی و همکارش «رافائلا مارگوتی»(Raffaella Margutti) سرپرستی یک گروه پژوهشی بین المللی را برای ردیابی تکامل رویداد اختلال جزرومدی با بهره گیری از «آرایه بسیار بزرگ»(Very Large Array) در نیومکزیکو، «آرایه تلسکوپ آلن»(Allen Telescope Array) در کالیفرنیا و «آرایه زیرمیلی متری»(Submillimeter Array) در هاوایی، «آرایه میلی متری/زیرمیلی متری بزرگ آتاکاما»(ALMA) در شیلی و «آرایه بزرگ تصویرگر میکروکلوین آرک مینیت»(AMI-LA) در «رصدخانه نجوم رادیویی مولارد»(Mullard Radio Astronomy Observatory) در «دانشگاه کمبریج»(Cambridge University) بر عهده داشتند.
آرایه بزرگ AMI-LA، کلید ثبت تکامل اعجاب انگیز و سریع انتشار امواج رادیویی بود که انرژی آن به سرعت افزایش می یافت و تغییر می کرد. این امواج رادیویی زمانی تولید می شوند که جریانی از مواد به گاز اطراف سیاه چاله برخورد می کند. این گاز می تواند ناشی از محیط میان ستاره ای معمولی یا بقایای ستاره نابودشده باشد.
اینکه چرا جریان های خروجی بعد از رویداد اختلال جزرومدی تا این حد به تأخیر افتادند، بازهم یک راز است. نخستین شراره رادیویی با یک مؤلفه پرتو ایکس شناسایی شده هم همراه بود و گروه اسفاردی را به گمان انداخت که این جریان خروجی ناشی از برافزایش بوده است. به بیانی دیگر، تعدادی از بقایای موجود در قرص برافزایشی جریان یافته به سوی سیاه چاله، توسط میدان های مغناطیسی سیاه چاله به بیرون پرتاب شدند.
شراره دوم گیج کننده تر است. این شراره ناشی از فوران موادی بوده است که با نصف سرعت نور حرکت می کرده اند و ۱۷۰ روز بعد از رویداد اختلال جزرومدی پرتاب شده اند و ۲۴ روز طول کشیده تا به گاز اطراف برسند یا فورانی بوده که حدودا با سرعت نور حرکت می کرده و بعد از ۱۹۰ روز پرتاب شده است. اینکه فوران دوم چه ارتباطی با فوران اول دارد و آیا در اثر برافزایش همان مواد بوجود آمده است، هنوز مشخص نیست.
بهترین حدس اسفارادی درباره ی سیاه چاله این است که یک سیاه چاله با جرم متوسط یعنی سیاه چاله ای با جرمی بین ۱۰۰۰ تا ۱۰۰ هزار برابر جرم خورشید ماست. این سیاه چاله می تواند به دو روش در فضای بیرون از مرکز کهکشان قرار گرفته باشد؛ یا در یک تعامل سه گانه در مرکز کهکشان خود شرکت داشته که سبب پرتاب آن به بیرون شده است یا زمانی سیاه چاله مرکزی یک کهکشان کوچک تر بوده که به یک کهکشان بزرگ تر برخورد کرده و با آن ادغام شده است.
این سیاه چاله حال مانند یک یاغی خشن در کهکشان جدید خود سرگردان است و هر ستاره بدشانسی را که سر راهش قرار می گیرد، نابود می کند.
این تحقیق در «The Astrophysical Journal Letters» به چاپ رسید.
خلاصه اینکه این شراره ناشی از فوران موادی بوده است که با نصف سرعت نور حرکت می کرده اند و ۱۷۰ روز پس از رویداد اختلال جزرومدی پرتاب شده اند و ۲۴ روز طول کشیده تا به گاز اطراف برسند یا فورانی بوده که حدودا با سرعت نور حرکت می کرده و پس از ۱۹۰ روز پرتاب شده است. این که فوران دوم چه ارتباطی با فوران اول دارد و آیا در اثر برافزایش همان مواد به وجود آمده است، هنوز معلوم نیست. این سیاه چاله می تواند به دو روش در فضای بیرون از مرکز کهکشان قرار گرفته باشد؛ یا در یک تعامل سه گانه در مرکز کهکشان خود شرکت داشته که سبب پرتاب آن به بیرون شده است یا زمانی سیاه چاله مرکزی یک کهکشان کوچک تر بوده که به یک کهکشان بزرگ تر برخورد کرده و با آن ادغام شده است.

1404/07/26

10:19:02

5.0 / 5

تگهای خبر: تولید , دانشگاه , زبان , شركت

این پست را می پسندید؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این پست

لطفا شما هم در مورد این پست نظر بدید

= ۲ بعلاوه ۴

ثبت نظر